Podstawa prawna
Orzeczenie o niepełnosprawności wydawane jest na podstawie Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Rozporządzenie wykonawcze jest wydane na podstawie art. 6c ust. 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Rozporządzenie w całości reguluje kwestię wydawania orzeczeń o stopniu niepełnosprawności.
Kto wydaje orzeczenie o stopniu niepełnosprawności ?
Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności (stosownie do § 2 Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności) przez powiatowe zespoły i wojewódzkie zespoły orzekania do spraw niepełnosprawności. Powiatowy zespół orzekania o niepełnosprawności działa niejako jako organ I-ej instancji, natomiast wojewódzki zespół orzekania o niepełnosprawności jako organ II-ej instancji, który rozpatruje odwołania od orzeczeń powiatowego zespołu orzekania ds. niepełnosprawności. Chcąc uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności, należy złożyć wniosek do powiatowego zespołu orzekania do spraw niepełnosprawności, a w przypadku niezadowolenia z decyzji można złożyć odwołanie do wojewódzkiego zespołu orzekania o niepełnosprawności.
Kto wchodzi w skład powiatowego zespołu orzekania o niepełnosprawności?
Ta kwestia jest uregulowana w § 18. Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Tak więc, członkami powiatowego zespołu orzekania o niepełnosprawności są: przewodniczący; sekretarz; lekarze; psycholodzy; pedagodzy; doradcy zawodowi; pracownicy socjalni. Przewodniczącego powiatowego zespołu powołuje i odwołuje starosta (prezydent miasta), a przewodniczącego wojewódzkiego zespołu - wojewoda. Członków powiatowego zespołu powołuje i odwołuje starosta (prezydent miasta) na wniosek przewodniczącego powiatowego zespołu, a członków wojewódzkiego zespołu - wojewoda na wniosek przewodniczącego wojewódzkiego zespołu.
Jakie wymagania muszą spełnić członkowie powiatowego zespołu orzekania o niepełnosprawności?
Z kolei kwestia wymogów jakie muszą spełnić członkowie powiatowego (jak również wojewódzkiego) zespołu orzekania o niepełnosprawności reguluje § 21. Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Tak więc, członkowie powiatowego zespołu i wojewódzkiego zespołu powinni spełniać następujące wymogi kwalifikacyjne:
1) przewodniczący zespołu - winien mieć ukończone studia magisterskie lub wyższe studia medyczne;
2) sekretarz - ukończone studia magisterskie na kierunku prawo lub administracja;
3) lekarz: powinien posiadać prawo wykonywania zawodu lekarza oraz specjalizację co najmniej I-ego stopnia w jednej z dziedzin mających zastosowanie w procesie orzekania o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności;
4)psycholog - ukończone magisterskie studia na kierunku psychologia;
5) pedagog - ukończone magisterskie studia na kierunku pedagogika;
6) doradca zawodowy - ukończone magisterskie studia na kierunkach psychologia, pedagogika, socjologia lub zawodowe studia wyższe o specjalności doradztwo zawodowe albo studia podyplomowe o specjalności doradztwo zawodowe;
7) pracownik socjalny - kwalifikacje określone w przepisach o pomocy społecznej.
Nadto, wszyscy członkowie powiatowego zespołu i wojewódzkiego zespołu są obowiązani odbyć szkolenie zgodnie z programem opracowanym w oparciu o minima programowe, o których mowa w § 27, i złożyć z wynikiem pozytywnym test sprawdzający w zakresie objętym szkoleniem. Wskazujemy Państwu ogólne informacje dotyczące w zakresie - kogo można spodziewać się na komisji.
Jakie są składy zespołów orzekania o niepełnosprawności?
Powyżej zostały przedstawione ogólne wymagania całego powiatowego zespołu orzekania do spraw niepełnosprawności. Nie oznacza to jednak, że w przypadku orzekania o niepełnosprawności badania dokonuje cały zespół, czy też orzeczenie wydawane jest przez cały zespół. Wymagania odnośnie składów orzekających, zgodnie z § 7. Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności wyglądają następująco:
a) Wniosek o wydanie orzeczenia, o którym mowa w § 2 pkt 1 i 2, ( tj. niepełnosprawności w stosunku do osób, które nie ukończyły 16 roku życia oraz stopniu niepełnosprawności osób, które ukończyły 16 rok życia) rozpatruje co najmniej dwuosobowy skład orzekający
b) Wniosek o wydanie orzeczenia, o którym mowa w § 2 pkt 3 (wskazaniach do ulg i uprawnień osób posiadających orzeczenia o inwalidztwie lub niezdolności do pracy, o których mowa w art. 5 iart. 62 ustawy, zwane dalej "orzeczeniami o wskazaniach do ulg i uprawnień"), rozpatruje jednoosobowo lekarz - członek powiatowego zespołu.
Stosownie natomiast do § 19. ust 2. ww. rozporządzenia Przewodniczącym składu orzekającego jest lekarz, specjalista w dziedzinie odpowiedniej do choroby zasadniczej dziecka lub osoby zainteresowanej.
Jaką formę powinien mieć wniosek o orzeczenie niepełnosprawności?
Rozporządzenie nie przewiduje konkretnej formy wniosku. Nie zawiera również żadnego wiążącego formularza. Oznacza to, że w tym zakresie zastosowanie będzie miała ogólna procedura administracyjna określona w k.p.a. (kodeksie postępowania administracyjnego). Innymi słowy wystarczająca jest zwykła forma zwyczajowego "podania". Powiatowe zespoły orzekania do spraw niepełnosprawności (jak również my) często udostępniają przygotowane wnioski - celem ułatwienia spełnienia wymagań formalnych. Pamiętać jednak należy, iż tego typu formularze to jedynie pomoc, a nie wiążący dokument. Wnioskodawca może złożyć wniosek na formularzu, lub też napisać tradycyjne podanie - istotne jest jedynie aby wniosek spełniał wymagania formalne określone w rozporządzeniu. Każda forma w świetle prawa jest w tym przypadku dopuszczalna.
Co powinien zawierać wniosek o orzeczenie niepełnosprawności?
Stosownie do § 6. Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności wniosek o wydanie orzeczenia, o niepełnosprawności składany do powiatowego zespołu zawiera:
1) imię i nazwisko dziecka, przedstawiciela ustawowego dziecka lub osoby zainteresowanej, datę i miejsce urodzenia dziecka lub osoby zainteresowanej;
2) adres zamieszkania lub pobytu dziecka albo osoby zainteresowanej, numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego ich tożsamość;
3) numer PESEL lub informację o obywatelstwie w przypadku cudzoziemca nieposiadającego numeru PESEL;
3) określenie celu, dla którego niezbędne jest uzyskanie orzeczenia;
4) dane dotyczące sytuacji społecznej i zawodowej dziecka lub osoby zainteresowanej, w przypadku wniosku o orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności;
5) oświadczenie osoby zainteresowanej lub przedstawiciela ustawowego dziecka o prawdziwości danych zawartych we wniosku.
6) dokumentację medyczną, w tym zaświadczenie lekarskie wydane nie wcześniej niż na 30 dni przed dniem złożenia wniosku, oraz inne dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.
Gdzie powinienem złożyć wniosek o orzeczenie o niepełnosprawności? Jaka jest właściwość miejscowa?
Wniosek powinien zostać złożony w miejscu stałego pobytu, którym zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. Stosownie natomiast do art. 24. ust. 1. obowiązek meldunkowy polega na obowiązku zameldowania się w miejscu stałego pobytu. Warto przy tym pamiętać, że niewykonanie obowiązku meldunkowego nie jest obłożone żadnymi sankcjami karnymi czy wykroczeniowymi. Zameldowanie jest więc niejako wtórne wobec faktycznego miejsca stałego pobytu. Innymi słowy - wniosek o orzeczenie niepełnosprawności można złożyć do powiatowego zespołu orzekania o niepełnosprawności, który będzie właściwy ze względu na miejsce stałego pobytu, którym niekoniecznie będzie miejsce zameldowania.
Jakie zaświadczenia lekarskie należy dołączyć do wniosku o orzeczenie niepełnosprawności?
Zaświadczenia lekarskie, które należy należy dołączyć do wniosku o orzeczenie niepełnosprawności, różnią się w przypadku osób, które składają wniosek. Rozróżnienie dotyczy osób które ukończyły lub nie ukończyły 16 roku życia. Tak więc, stosownie do § 3 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności:
1. Przy orzekaniu o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, bierze się pod uwagę zaświadczenie lekarskie zawierające opis stanu zdrowia, wydane przez lekarza, pod którego opieką lekarską znajduje się dziecko, oraz inne posiadane dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie niepełnosprawności
2. Przy orzekaniu o stopniu niepełnosprawności osoby, która ukończyła 16 rok życia, bierze się pod uwagę zaświadczenie lekarskie zawierające opis stanu zdrowia, rozpoznanie choroby zasadniczej i chorób współistniejących potwierdzone aktualnymi wynikami badań diagnostycznych, wydane przez lekarza, pod którego opieką lekarską znajduje się osoba zainteresowana, oraz inne posiadane dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie stopnia niepełnosprawności
Raz jeszcze podkreślić należy, iż zaświadczenie załączane do wniosku nie może być wydane wcześniej, niż na 30 dni przed dniem złożenia wniosku.
Sporządzenie oceny stanu zdrowia - badanie
Kolejnym etapem przy orzekaniu o stopniu niepełnosprawności jest dokonanie oceny stanu zdrowia. Powiatowy zespół orzekania o niepełnosprawności, dysponuje już wnioskiem i dokumentacją medyczną. Ocena stanu zdrowia ma niejako zweryfikować bądź sfalsyfikować dane wskazane we wniosku i wynikające z dokumentacji medycznej. Uregulowania dotyczące wskazanej procedury zawarte są w § 8. Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności
1. W celu wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności, lekarz - przewodniczący składu orzekającego sporządza, na podstawie badania, ocenę stanu zdrowia dziecka lub osoby zainteresowanej, zwaną dalej "oceną".
2. W celu wydania orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień, ocenę sporządza lekarz - członek powiatowego zespołu, na podstawie badania.
3. Jeżeli osoba zainteresowana lub dziecko nie mogą uczestniczyć w posiedzeniu składu orzekającego z powodu długotrwałej i nierokującej poprawy choroby, uniemożliwiającej osobiste stawiennictwo, potwierdzonej zaświadczeniem lekarskim, badanie, o którym mowa w ust. 1, przeprowadza się w miejscu pobytu tej osoby lub dziecka.
4. W przypadku gdy lekarz - przewodniczący składu orzekającego uzna posiadaną dokumentację medyczną za wystarczającą do wydania oceny stanu zdrowia, a osoba zainteresowana lub dziecko nie mogą uczestniczyć w posiedzeniu składu z powodu przyczyn wskazanych w ust. 3 i potwierdzonych zaświadczeniem lekarskim, ocena może być wydana bez badania.
5. Przepisów ust. 3 i 4 nie stosuje się w przypadku postępowania w sprawie wydania orzeczenia, o którym mowa w § 2 pkt 3.
Niezgodności zespołu w ocenie stanu zdrowia - rozstrzyga Przewodniczący
Stosownie do § 9. Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, w przypadku niezgodności ocen w składzie orzekającym, co do niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, rozstrzyga ocena przewodniczącego składu orzekającego. Przypomnieć należy, iż zgodnie z § 19 ust. 2. ww. rozporządzenia przewodniczącym składu orzekającego jest zawsze lekarz - specjalista w dziedzinie odpowiedniej do choroby zasadniczej wskazanej we wniosku.
Standardy w zakresie kwalifikowania do znacznego stopnia niepełnosprawności
Standardy w zakresie kwalifikowania do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności
W tym miejscu przypomnieć należy, iż osoba niepełnosprawna może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej na zakup łóżka rehabilitacyjnego (odliczenie kosztów wypożyczenia nie jest możliwe). Zachęcamy do zapoznania się z ofertą łóżek rehabilitacyjnych.
Nadto, naprowadzamy, iż osoby niepełnosprawne uprawnione są do otrzymania 95% dofinansowania na zakup łózka rehabilitacyjnego - w czym pomagamy przygotowując wniosek i pomagając ze wszelkimi formalnościami. Zachęcamy do kontaktu pod numerem telefonu 12 311 07 36.
